Fleswater vs. kraanwater: wat is beter?

Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.

Kraanwater is drinkwater uit de kraan

Kraanwater is het water dat dagelijks uit de kraan stroomt. Dit water gebruiken we om te drinken, maar ook om het toilet door te spoelen, handen te wassen, te douchen en af te wassen. Het wordt geproduceerd door drinkwaterbedrijven. In Nederland zijn dit er tien. Een drinkwaterbedrijf is van bron tot aansluiting verantwoordelijk voor de kwaliteit van het kraanwater.

Fleswater is verpakt mineraalwater en bronwater

Fleswater is drinkwater dat is verpakt in petflessen en soms in kartonnen verpakkingen met een plastic laagje aan de binnenkant. Het wordt geproduceerd door commerciële bedrijven en verkocht in onder andere supermarkten en de horeca. Binnen verpakt water is onderscheid te maken tussen mineraalwater en bronwater. Belangrijkste verschil is dat mineraalwater direct bij de bron verpakt moet worden, terwijl bronwater voor het bottelproces eerst nog vervoerd wordt. Ook mag verpakt bronwater uit meerdere bronnen afkomstig zijn.

Kraanwater is afkomstig van grond- of oppervlaktewater

Het Nederlandse kraanwater wordt geproduceerd uit zowel grond- als oppervlaktewater. Ongeveer twee derde is afkomstig uit de ondergrond. Belangrijkste bronnen voor oppervlaktewater zijn het IJsselmeer en de grote rivieren. Na onttrekking of inname wordt het water gezuiverd van bacteriën en chemische stoffen. De zuivering van grondwater is iets eenvoudiger, doordat dit water dankzij beschermende bodemlagen minder verontreinigingen bevat dan oppervlaktewater.

Fleswater is afkomstig van ondergrondse bronnen

Fleswater komt vrijwel altijd uit ondergrondse bronnen. Het verpakte water dat in Nederland te koop is, komt voornamelijk uit bronnen in Nederland, België en Frankrijk. De merken hebben vaak dezelfde naam als de locatie van de bron, zoals Spa, Evian en Chaudfontaine. Nederlands gebotteld water wordt grotendeels gewonnen uit dezelfde bron als kraanwater. Het bronwater van Bar-le-Duc is bijvoorbeeld afkomstig uit de grondlaag waar ook een deel van het Utrechtse kraanwater vandaan komt.

Bron- en mineraalwater worden vaak niet gezuiverd

In tegenstelling tot kraanwater wordt fleswater vaak niet gezuiverd. Mineraalwater mag volgens Europese richtlijnen vrijwel niet worden behandeld, omdat het zoveel mogelijk de natuurlijke samenstelling van mineralen, zoals zout en magnesium, moet behouden. Alleen labiele elementen, zoals ijzer- en zwavelverbindingen, mogen uit het water worden gescheiden.

‘Kraanwater wordt gecontroleerd op meer dan 60 stoffen’

De eisen voor kraanwater zijn uitgebreider

Het Nederlandse kraanwater moet voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen van het Drinkwaterbesluit. Hierin staan normen voor de hoeveelheid bacteriën en chemische stoffen die drinkwater mag bevatten. Voor lood geldt bijvoorbeeld een maximum van 10 microgram per liter en voor kwik 1 microgram per liter. Criterium is de schadelijkheid voor de gezondheid. In totaal wordt water uit de kraan gecontroleerd op meer dan 60 stoffen. Drinkwaterbedrijven hanteren vaak zelf nog striktere drempelwaarden dan vereist.

Fleswater valt onder het Warenwetbesluit Verpakte Waters

De eisen voor de kwaliteit van fleswater zijn vastgelegd in het Warenwetbesluit Verpakte Waters. In dit besluit staan voor 15 stoffen de normen beschreven waaraan bron- en mineraalwater moeten voldoen. Verpakt water hoeft dus aan een stuk minder kwaliteitseisen te voldoen dan water uit de kraan. Wel zijn de eisen voor de bronnen van bron- en mineraalwater zodanig dat het water veilig is om te drinken.

Mineraalwater en kraanwater zijn even gezond

“Allereerst: water is sowieso een gezondere keuze dan bijvoorbeeld frisdrank”, zegt Iris Groenenberg, expert voeding en gezondheid van het Voedingscentrum. “Water bevat geen calorieën en tast je tanden niet aan. Maar het beeld dat mineraal- of bronwater gezonder is dan kraanwater is niet juist. Dat idee bestaat wellicht vanwege de mineralen, die soms in grotere hoeveelheden aanwezig zijn dan in kraanwater. Maar daar heb je geen mineraalwater voor nodig. Met een gezond en gevarieerd eetpatroon krijg je voldoende mineralen binnen.”

Bij loden leidingen is fleswater veiliger

Voor je gezondheid hoef je dus geen fleswater te drinken. Gezien de minder strenge kwaliteitseisen is verpakt water ook niet per se schoner dan water uit de kraan. Groenenberg noemt nog wel een situatie waarin flessenwater de voorkeur heeft boven kraanwater: wanneer je in een huis woont met loden waterleidingen of net nieuwe leidingen of kranen hebt, zoals in een nieuwbouwhuis. “Te hoge concentraties lood in water vormt met name een risico voor zwangere vrouwen en jonge kinderen. Voor de veiligheid is het dan beter om flessenwater te drinken tot de leidingen zijn vervangen. Voor nieuwe leidingen geldt het advies het water de eerste maanden even te laten stromen voor je het gebruikt.”

‘In 93 procent van fleswater werden microplastics aangetroffen’

In fleswater kunnen microplastics zitten

Uit verschillende onderzoek blijkt dat fleswater vaak microplastics bevat. In een onderzoek troffen onderzoekers in 93 procent van de onderzochte flessen microplastics aan. En uit Amerikaans onderzoek blijkt dat dit tot wel 240.000 deeltjes per liter zijn. Wie dagelijks een liter water uit een fles drinkt, krijgt volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) jaarlijks ontzettend veel deeltjes microplastics binnen. Of de microplastics uit fleswater ook schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid moet nog worden onderzocht.

De productie van fleswater is enorm vervuilend

Als het gaat om het milieu zijn de verschillen tussen water uit de kraan en water uit een fles wel duidelijk, zegt Groenenberg. “De vervuiling zit vooral in de verpakking. De flessen moeten worden geproduceerd, gevuld en worden getransporteerd.” De CO₂-uitstoot daarvan is vele malen hoger dan bij de productie en distributie van kraanwater. Het produceren van een fles water kost gemiddeld 2000 keer meer energie.

Waterflessen hebben nog meer schadelijke gevolgen

Daarnaast zijn voor de productie van fleswater 3500 keer meer grondstoffen nodig dan voor kraanwater. De jaarlijkse productie van waterflessen is goed voor liefst 2,5 procent van de olieproductie wereldwijd. Ook de impact op ecosystemen en biodiversiteit is enorm. Afval van waterflesjes in het milieu vormt een gevaar voor dieren, zoals vogels, vissen en zeezoogdieren.