Verontreiniging

Op verschillende plekken in het Nederlandse grond- of oppervlaktewater worden gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen. Wat is de oorzaak van die verontreiniging? Welke gevolgen heeft dat voor de drinkwaterbronnen? En hoe worden schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen tegengegaan?

Zware metalen zijn een risico voor mens en milieu. Drinkwaterbedrijven verwijderen zware metalen uit het water dat zij gebruiken voor drinkwater. Toch kan drinkwater sporen van deze metalen bevatten. Het komt vrijwel nooit voor dat concentraties de wettelijke norm overschrijden. Als er heel incidenteel verhoogde waarden voor lood worden gevonden, is de oorzaak meestal een oude loden binnenleiding. Daarom wordt huiseigenaren geadviseerd loden leidingen te vervangen. Dat het drinkwater aan alle normen voldoet wordt jaarlijks gecontroleerd door de Inspectie (ILT). Kraanwater blijft volgens het RIVM dan ook veilig om te drinken.  

In Nederland drinken we jaarlijks zo’n 400 miljoen liter fleswater. Terwijl we het beste kraanwater ter wereld hebben. Voorverpakt water in een plastic fles komt soms zelfs uit dezelfde bron als kraanwater en hoeft ook nog eens aan minder uitgebreide kwaliteitseisen te voldoen. Hoe zit dat precies? En is mineraalwater gezonder dan kraanwater? Vijf vragen over kraanwater en fleswater.

Lozingen van afvalstoffen vormen een bedreiging voor drinkwaterbronnen. Omdat veel stoffen moeilijk te verwijderen zijn, moeten drinkwaterbedrijven complexere en duurdere zuivering toepassen en inname van oppervlaktewater geregeld stilleggen. Toch zijn lang niet alle risicovolle stoffen opgenomen in lozingsvergunningen. Ook ontbreekt het – met name omgevingsdiensten – aan kennis over risico’s en capaciteit voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. De drinkwatersector is dan ook bezorgd over de aanstaande Omgevingswet, die decentrale overheden meer vrijheid geeft bij het stellen van vergunningseisen. Het ontsluiten van alle lozingsvergunningen moet zorgen voor meer grip op lozingen.

De Maas wordt steeds kwetsbaarder als bron voor drinkwater. Daarom luidt RIWA-Maas de noodklok. De watervraag neemt  toe, terwijl er in periodes van droogte steeds minder water door de Maas stroomt. Voor vier miljoen Nederlanders dreigt daarom een tekort aan drinkwater.

Een gezonde bodem is belangrijk voor de landbouw, natuur en drinkwaterbronnen. Lange tijd was het lastig de bodemkwaliteit te kwantificeren. Dankzij de Open Bodem Index kan dat sinds een paar jaar wel. Met de OBI kunnen agrariërs gerichte maatregelen nemen voor verbetering van de bodemkwaliteit en kan duurzaam bodembeheer worden beloond. Momenteel wordt gekeken hoe de OBI ook kan worden ingezet voor grondwaterdoelen.