Wereldwaterdag: ‘Schoon drinkwater wereldwijd onder druk’

Schoon drinkwater niet vanzelfsprekend

Schoon water uit de kraan: in Nederland staan er verrassend weinig mensen bij stil. Maar vanzelfsprekend is het allerminst. De helft van de wereldbevolking woont nu al in gebieden waar gedurende minstens een maand per jaar sprake is van waterschaarste. En de kans is groot dat er in 2030 meer dan 700 miljoen mensen van huis en haard worden verdreven omdat ze niet kunnen beschikken over goed en genoeg schoon drinkwater.

VN: actie nodig

Twaalf wereldleiders bogen zich daarom de afgelopen twee jaar over dit mondiale probleem: ze vormden het High Level Panel on Water van de Verenigde naties. Hun conclusies werden samengevat in het rapport ‘Making Every Drop Count: An Agenda for Water Action’.

Het probleem

• Onveilig drinkwater voor 2 miljard mensen
• Onveilige sanitaire voorziening voor 4,5 miljard mensen
• 2030: 700 miljoen vluchtelingen door waterschaarste
• 2050: 5,7 miljard mensen hebben te maken met waterschaarste

Vooral vrouwen en meisjes getroffen

Volgens het panel worden vooral vrouwen en meisjes hiervan het slachtoffer. Dit komt omdat zij vaak verantwoordelijk zijn voor het halen en bereiden van drinkwater. Als het aanbod afneemt, neemt de tijd die ze hieraan kwijt zijn toe. Met als gevolg dat er minder tijd overblijft voor hun persoonlijke ontwikkeling.

De oplossing

• Wereldwijd verdubbeling investering in waterinfrastructuur
• ‘Groene oplossingen’, zoals regenwater recycling en duurzame landbouw

Nieuwe kijk op watermanagement

Het panel pleit voor ‘evidence-based’ beleid en een andere kijk op watermanagement. Het moet vooral aantrekkelijker worden voor investeerders. Zij moeten de meerwaarde gaan zien van duurzaam watermanagement. Ook de landbouw moet om. Van intensief naar meer natuurinclusief. Dat kan alleen als alle stakeholders meer met elkaar gaan samenwerken.

‘Elke druppel telt’

In een open brief concluderen ze: ”Wie je ook bent, wat je doet, waar je leeft, we hebben jouw betrokkenheid nodig, en jouw bijdrage om deze grote uitdaging aan te gaan: veilig water en sanitair voor iedereen, en duurzaam beheer van de bronnen. Zorg ervoor dat elke druppel telt. Het is tijd voor actie.’’

En Nederland?

Raakt die mondiale watercrisis ook Nederland? Gelukkig horen we volgens het rapport niet bij de 5,7 miljard mensen die in 2050 mogelijk te maken krijgen met waterschaarste. Wat betreft de hoeveelheid grondwater en oppervlaktewater waar goed drinkwater van te maken is, treffen we het in Nederland. Toch staat ook in ons land de drinkwatervoorziening onder druk.

Bescherming drinkwaterbronnen

Met name de bescherming van die bronnen van ons drinkwater staat onder druk, waardoor het is de toekomst steeds lastiger kan worden om water te zuiveren tot de hoge kwaliteit kraanwater die we gewend zijn. Zo neemt bijvoorbeeld nog steeds het aantal industriële stoffen toe, die in het milieu terechtkomen. Maar ook gewasbeschermingsmiddelen, nitraatuitspoeling en medicijnresten maken het een steeds grotere uitdaging voor drinkwaterbedrijven om goed en genoeg drinkwater te kunnen blijven leveren.

Klimaatverandering

Verder speelt de klimaatverandering ook in Nederland een rol bij de drinkwatervoorziening. Waterschaarste is daardoor geen ondenkbaar scenario meer. Provincies en drinkwaterbedrijven, zoals in Groningen, zijn daarom momenteel op zoek naar nieuwe bronnen voor drinkwater.