In de Nederlandse bodem ligt 1,7 miljoen kilometer aan kabels en leidingen. Zeker in stedelijk gebied is het een drukte van jewelste in de bodem. Die drukte brengt ook uitdagingen met zich mee, zoals goede bescherming van drinkwaterleidingen.
Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie: klimaatbestendig en waterrobuust
Veranderende weerspatronen zorgen in stedelijk gebied voor flinke opgaven. Hoe ga je om met extreme regenval, langdurige droogte en toenemende hitte? Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie biedt houvast bij deze uitdagingen, zoals in de provincie Groningen.
Medicijnresten in water
Van pijnstillers tot hormoonverstorende stoffen, elk jaar belandt minstens 140.000 kilo aan medicijnresten in het oppervlaktewater in Nederland. Voor mensen is dit (nog) niet schadelijk, voor de natuur wel. Daarom werken de overheid, waterschappen, drinkwaterbedrijven, de zorg en andere betrokken partijen nauw samen aan een oplossing.
Samenwerken in de ondergrond, hoe doe je dat?
Graafwerkzaamheden zijn kostbaar en zorgen vaak voor overlast. Hoe zorg je dat onderhoud of vervanging van leidingen zo efficiënt mogelijk plaatsvindt? In Rotterdam geven gemeente, drinkwaterbedrijf Evides en netbeheerder Stedin met het convenant ‘Samenwerken in de buitenruimte’ het goede voorbeeld.
SUPERlocal: regenwaterberging op wijkniveau
Hoe vang je regenwater lokaal goed op? En hoe gebruik je dat vervolgens weer efficiënt? In Kerkrade werken waterbedrijven, gemeente en woningcorporatie aan een gesloten waterkringloop in een gerenoveerde jaren ’60-flat. Opgevangen en gezuiverd regenwater stroomt daar straks bij de bewoners uit de kraan.
De verduurzaming van de drinkwatersector
De Nederlandse drinkwaterbedrijven werken afzonderlijk en samen aan de verduurzaming van de drinkwatersector, op drie niveaus: de verdere verduurzaming van het eigen energieverbruik, het verminderen of beter hergebruiken van afvalstromen en het verduurzamen van hulpstoffen die nodig zijn bij drinkwaterzuivering.
- PWN heeft de samenwerkingsovereenkomst Metropoolregio Amsterdam (MRA) Warmte & Koude programma ondertekend. Hiermee willen de 36 betrokken partijen de komende 3 jaar baanbrekende stappen zetten in de ontwikkeling van duurzame warmtenetten tegen zo laag mogelijke kosten.
- PWN is sinds een aantal jaar CO2-neutraal door met name Nederlandse wind- en zonne-energie certificaten. Ook is PWN bezig met de verduurzaming van het wagenpark, met elektrische auto’s en fietsen.
- Op het dak van PWN zijn zonnepanelen geplaatst, later volgen nog zonnepanelen ‘op water’.
Meer lezen
- Waternet wil in 2020 klimaatneutraal zijn. Najaar 2018 opende Waternet namens de WRK (N.V. Watertransport-maatschappij Rijn-Kennemerland) een nieuw zonnepark in Nieuwegein, met 14.000 zonnepanelen.
- Waternet heeft met Sanquin Bloedvoorziening een warmtekoude-installatie die koude uit drinkwater van Waternet gaat leveren aan Sanquin. De koude gaat Sanquin gebruiken voor het koelen van zijn farmaceutische processen, wat op jaarbasis 1100 ton CO2 bespaart.
- Bij de drinkwaterproductielocatie in Weesperkarspel is een ‘reinwaterkelder’ uit 1881 opnieuw ontdekt, die in de jaren 50 werd gebruikt als opslag voor drinkwater. In de oude kelder wordt warmte en koude opgeslagen. Hiermee verwarmt waternet het gebouw, in de zomer zorgt het voor koeling. Dit bespaart 30 ton CO2 per jaar.
Meer lezen
- Op drinkwaterproductielocatie Braakman (Terneuzen) is een zonnepark geopend. Daarnaast start de pilot ‘zon op water’: drijvende zonnepanelen bij Kralingen, om ervaring op te doen met zonnepanelen op de spaarbekkens.
- Bouw van een nieuw innamepompstation bij de Bergsche Maas. De innamepompen zijn geschikt voor flex-sturing, waardoor het verbruik van de pompen kan worden aangepast aan bijvoorbeeld de beschikbaarheid van duurzame energiebronnen.
- Meerdere maatregelen op het vlak van natuurbescherming in relatie tot waterbeheer en -winning, zoals op Schouwen-Duiveland (Meeuwenduinen) en de Brabantse Wal.
Meer lezen
- Een ouder bedrijfspand in Hoogezand is getransformeerd in een moderne, energieneutrale nieuwe vestiging van het Waterbedrijf Groningen. Het gebouw is ‘all electric’ en voorziet in de eigen energiebehoefte. Op het dak maken 1664 zonne-panelen een gasaansluiting overbodig.
- In samenwerking met APSolar kunnen medewerkers van het Waterbedrijf Groningen met korting zonnepanelen aanschaffen. Inmiddels heeft al 20% van de medewerkers gebruik gemaakt van deze actie.
- Het in 2014 opgerichte Waterbedrijf Groningen Duurzaam (100% deelneming Waterbedrijf Groningen) richt zich op het vinden en bieden van oplossingen in de eigen regio op het gebied van energie-vraagstukken waarin water een rol speelt. Zo wordt in Sportcomplex De Beemden in Bedum de restwarmte die vrijkomt in het productieproces van de zuivelfabriek van FrieslandCampina, ingezet voor duurzame verwarming van zwembad en de sporthal.
Meer lezen
- In Ospel komt een windpark met vier grote molens, waarvan WML er twee voor haar rekening neemt. Als die eenmaal draaien, zijn ze goed voor zo’n 45% van de totale elektriciteitsbehoefte voor de productie en distributie van drinkwater in heel Limburg.
- Door het plaatsten van een kleine turbine in de waterleiding bij de Mookerheide die 24 uur per dag draait, wordt het water continu aangevoerd, ook als het verbruik heel laag is. Het vermogen is met 5 kWh beperkt, maar door de continue opwekking toch rendabel: op jaarbasis levert de turbine een besparing op de elektriciteitsrekening op van zo’n € 4.300.
- Door een flink aantal ingrepen daalde het energieverbruik in het hoofdkantoor van WML in Maastricht in drie jaar tijd met 39%. Van het inzetten van LED-verlichting, het vernieuwen van een aantal pompen en slimme thermostaten. WML deelt kennis en ervaringen met onder meer de universiteit en lokale industrie en overheden door deel te nemen aan de Maastrichtse Energie Akkoorden.
Meer lezen
- Er loopt een onderzoek naar warmte/koude-opslag om warmte/koude aan te kunnen leveren via de waterleidingen.
- Inkoop groene energie voor het produceren en distribueren van drinkwater. Met zonnepanelen in Scheveningen als de eerste duurzame energiebron.
- Via Aquathermie zorgt Dunea voor de koeling van het nieuwe winkelcentrum ‘Mall of the Netherlands’.
Meer lezen
- Energiereductie door de optimalisatie van de aansturing van de hogedrukpompen. Dit geeft een besparing op het totaalverbruik van 40% op de hogedrukpompen van ca. 6%.
- Recycling van alle reststoffen die vrijkomen bij het drinkwater productieproces: zero waiste.
- Slimme samenwerkingen aangaan, zoals met tapijtfabrikant Desso die de kalkkorrels die overblijven bij het ontharden van water hergebruikt bij de fabricage van vloertegels.
Meer lezen
- Vitens werkt aan circulariteit door samenwerking. Bijvoorbeeld met de fruitsector voor verbetering van de waterkwaliteit. Hierbij worden reststoffen zoals ijzer en humuszuur ingezet. Maar ook met leveranciers van leidingmaterialen, om met minder grondstoffen een circulaire infrastructuur te realiseren.
- Boeren in de grondwater-beschermingsgebieden van Vitens kunnen met korting kalk kopen. Een onderzoek met kalkkorrels in de natuur loopt, met als doel de verzuring van het ecosysteem tegen te gaan en daarmee flora (eikenbossen) en fauna (bodemleven, insecten en vogels) te redden.
- In een ‘bodemcoalitie’ met verzekeraar a.s.r. en de Rabobank zet Vitens zich in voor verduurzaming van de landbouw en de ontwikkeling van data-analyse methodiek om de rol van bodem en watersystemen meetbaar te maken.
Meer lezen
- In Krimpen aan de Lek heeft Oasen een vernieuwde zuivering met membraantechnologie. Op het dak liggen zonnepanelen die een deel van de benodigde energie opwekken.
- Op het kantoor in Gouda rijden de medewerkers van Oasen met elektrische poolauto’s.
- In Hendrik-Ido-Ambacht zijn winputten in gebruik genomen in een natuur/wandelgebied dat is teruggegeven aan de natuur: de Crezéepolder.
Meer lezen
- WMD helpt gemeenten bij het plaatsen van een watertap in de openbare ruimte voor gratis drinkwater. Dit stimuleert hergebruik en helpt de uitstoot van CO2 en de afvalberg van plastic flesjes te verminderen.
- Om het energieverbruik te verminderen en de eigen CO2-uitstoot te verlagen gebruikt WMD 100% groene energie, benut energie uit water, gebruikt energiezuinige pompen, rijdt in energiezuinige auto’s en investeert in zonnepanelen.
- Recycling van vrijwel alle stoffen die vrijkomen bij het drinkwaterproductieproces. Zo dient de kalk uit drinkwater als grondstof in de glasindustrie, waterijzer helpt bij de productie van biogas en ijzerslib wordt geleverd aan de baksteen-industrie.
Meer lezen
Aquathermie: warmte uit water
In het debat over duurzame alternatieven voor aardgas gaat het nog weinig over aquathermie. Toch blijkt warmte uit water veel potentieel én voordelen te hebben.
‘CO2-opslag is essentieel voor halen klimaatdoelen'
De energietransitie zorgt voor kansen en uitdagingen binnen de drinkwatersector. In een serie interviews geven insiders hun visie. In dit deel legt Filip Neele van onderzoeksorganisatie TNO uit hoe we in zijn ogen CO2 zorgvuldig kunnen opslaan en grondwaterbronnen daarbij kunnen beschermen.
Douche-wtw: milieuvriendelijk en kostenbesparend
Op weg naar een groene toekomst gaan we stap voor stap van het gas af. Een van de manieren om warmte in huis efficiënt te gebruiken, is het terugwinnen van warmte uit douchewater. Hoe werkt douchewaterterugwinning ? En welke voordelen heeft een douche wtw-systeem?
'Energietransitie biedt vooral kansen voor drinkwatersector’
De energietransitie zorgt voor kansen en uitdagingen binnen de drinkwatersector. In een serie interviews geven insiders hun visie. In dit deel vertelt projectleider Theo Venema van Warmtestad welke rol een drinkwaterbedrijf kan spelen bij de energietransitie. Waterbedrijf Groningen en de gemeente Groningen werken als Warmtestad samen aan een duurzame energievoorziening.