Zelf grondwater oppompen, een goed idee?

26 mei 2023

Zelf grondwater oppompen: het klinkt als een ideale oplossing om bijvoorbeeld je tuin te besproeien in de droge zomermaanden. Maar mag dat zomaar? En hoe werkt dat precies en waar moet op letten? Alle antwoorden op een rij.

Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.

Mag je zelf grondwater oppompen?

In principe mag je in grote delen van Nederland zelf grondwater oppompen. Maar om een pompsysteem aan te leggen moet je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. De overheid en de drinkwaterbedrijven staan er trouwens niet om te springen dat we dit massaal gaan doen. Het kan namelijk ongewenste effecten hebben op de kwaliteit, veiligheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid van de drinkwatervoorziening.

Het oppompen van grondwater kan ongewenste effecten hebben

Vergunning nodig?

Grootverbruikers, die meer dan 150.000 kuub per jaar willen oppompen, zoals de industrie en drinkwaterbedrijven, moeten een vergunning aanvragen bij de provincie. Kleinere verbruikers, zoals boeren, moeten boven een verbruik van 60 kuub per uur een vergunning aanvragen bij het waterschap. Daarbij wordt door bevoegd gezag een Milieueffectrapportage opgesteld.

Melding verplicht

Aangezien je als consument onder een uurverbruik van 60 kuub blijft, is een vergunning niet nodig. Wel moet er melding worden gemaakt van de grondwateronttrekking. Dit doe je bij het lokale waterschap. Dat is het bevoegd gezag als het gaat om het watersysteem. Op de website van de Unie van Waterschappen kun je zien welk waterschap in jouw regio actief is. Ook geldt een maximale onttrekking van drie aaneengesloten maanden.

Soms helemaal verboden

Daarnaast is het in sommige gebieden verboden om grondwater te onttrekken, zoals in boringvrije zones. Zo kan het zijn dat kleilagen kwetsbaar zijn en de kwaliteit van het grondwater door boringen in gevaar komt. Ook kan er een te hoog zoutgehalte in de bodem zitten, zoals in kustprovincies. Op de website van het lokale waterschap is vaak te vinden welke voorwaarden er worden gesteld en waar het verboden is.

Extra vereisten?

Ja. Als de woning niet is aangesloten op het openbare drinkwaternet zijn er extra regels. Drinkwaterbedrijven zijn verplicht en aansluiting te verzorgen aan iedereen die daarom vraagt in hun verzorgingsgebied. Maar als je geen aansluiting hebt en en er binnen veertig meter van het netwerk wilt boren naar drinkwater of indien aansluiting mogelijk is tegen dezelfde kosten, dan geldt die aansluitverplichting ook.

Het college van B&W in de gemeente kan eventueel bij de omgevingsvergunning vrijstelling verlenen van de aansluitverplichting. Als je het zelf opgepompte water wilt gebruiken in je woning, dan moeten woninginstallaties voldoen aan NEN 1006, de afgesproken normen over de kwaliteit van het water

Zelf grondwater oppompen in de praktijk

Zelf grondwater oppompen is niet heel ingewikkeld. Om grondwater op te pompen moet eerst worden bepaald van welke diepte het water moet komen. Die meting kan worden gedaan door met een (hand)boor de bodem in te gaan tot de watervoerende laag wordt bereikt. Het kan zijn dat op sommige plekken een hoog ijzer- of zoutgehalte in het water aanwezig is. Met een eenvoudige strip kunnen die gehaltes worden gemeten.

Welke grondwaterpomp heb je nodig?

Als consument kun je al voor een paar honderd euro (inclusief aanleg) een pompsysteem kopen bij de bouwmarkt. Wanneer de juiste diepte is bepaald en de pomp is aangelegd, kan die in gebruik worden genomen. Het pompsysteem kan worden aangedreven door bijvoorbeeld elektriciteit of zonne-energie.

Extra tweede pomp nodig voor genoeg druk

De pomp geeft echter te weinig druk om het water uit de grond direct te gebruiken voor een sproeier. Het water moet dus eerst worden opgeslagen in een bassin, waarna de tuin of auto met een tweede pomp of met emmers en gieters kan worden bewaterd.

In opgepompt grondwater kunnen grote hoeveelheden ijzer en zout zitten

Is grondwater beter dan kraanwater?

Hoewel grondwater door beschermende kleilagen vaak geen chemische verontreinigingen bevat, kunnen er wel te grote hoeveelheden ijzer of zout inzitten. Zelf opgepompt grondwater is dan ook niet zomaar geschikt om te drinken en mag bovendien wettelijk niet aan anderen worden geschonken. Dit geldt ook voor zelf opgevangen regenwater.

Te veel ijzer en zout

Daarnaast kan een teveel aan zout of ijzer verkleuringen veroorzaken op bijvoorbeeld tegels of je auto. Een eigen grondwatervoorziening vraagt dus om continue kwaliteitsmonitoring, ook als je het niet wilt drinken. De drinkwaterkwaliteit is zeker niet beter dan het Nederlandse kraanwater.

Is het goedkoper dan kraanwater?

De prijs van het Nederlandse kraanwater is erg laag. Dit komt door de grote productieschaal, efficiënte bedrijfsvoering van de waterbedrijven en doordat de drinkwatervoorziening publiek is. Voor duizend liter kraanwater betaalt de consument gemiddeld 2,19 euro. Alleen als je echt heel veel water nodig hebt en de kwaliteit niet hoogwaardig hoeft te zijn, kan zelf grondwater oppompen een voordeliger keus zijn. In Nederland gebruiken consumenten zelden die hoeveelheden.

Alleen voor veeboeren en tuinders kan het voordeliger uitpakken. Hou er ook rekening mee dat het energie kost om het water op te pompen en zit er een prijskaartje aan de kwaliteitswaarborging.

Waar moet je verder op letten?

Wanneer je aan de regels voldoet en een systeem hebt aangelegd, moet je zorgen dat de pomp in goede conditie blijft. Dat kan door de pomp voortdurend te gebruiken en na eventuele stilstand even te laten lopen en te testen hoe het is gesteld met de waterkwaliteit. De kwaliteit moet sowieso jaarlijks enkele keren gecontroleerd worden.

In periodes van droogte gelden besparingsverzoeken zowel voor kraanwater als eigen grondwater

Waterrestricties

Hoewel zelf opgepompt grondwater een goede mogelijkheid biedt om in droge tijden je tuintje mee te besproeien, zijn consumenten wel gebonden aan restricties die de landelijke of lokale overheid kan opleggen. Zo worden bij lange periodes van droogte besparingsadviezen afgegeven, zoals een verzoek om niet je auto te wassen of tuin te besproeien. Die besparingsverzoeken gelden zowel voor het gebruik van kraanwater als eigen grondwater.

Is het een goed idee?

Ondanks dat wet- en regelgeving het mogelijk maakt om zelf grondwater op te pompen, benadrukken de overheid en de (drink)watersector dat de regels er niet zijn om deze vorm van zelfvoorzienendheid te faciliteren. Het grootschalig oppompen van eigen grondwater kan namelijk ongewenste effecten hebben op de kwaliteit, veiligheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid van de drinkwatervoorziening.

Overheid en drinkwaterbedrijven: liever niet

Door gebrekkig zicht op individuele grondwateractiviteiten is het voor provincies, waterschappen en drinkwaterbedrijven lastig om nadelige hydrologische en geologische gevolgen tegen te gaan. Bovendien wijzen zij op de lage kosten en hoge kwaliteit van het Nederlandse kraanwater. Als het aan de overheid en de drinkwatersector ligt is en blijft een eigen (drink)watervoorziening dan ook eerder uitzondering dan regel.

Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reacties

68
  • Anoniem
    Harm
    Over het algemeen heb je geen tweede pomp en bassin nodig, de hydrofoor op mijn bron (diepte 10 meter) kan drie tuin sproeiers tegelijk voeden!
    Beantwoorden
    • Anoniem
      Khan
      Zou je een bedrijf willen aanbevelen om een gat te maken? Thanks
      Beantwoorden
  • Anoniem
    Rick
    ik zou graag willen weten welke "zand" filter ik kan gebruiker bij een waterput in Suriname? Dus van waterput naar drinkwater te kunnen gebruiken. Waar kan ik deze informatie vinden/krijgen? Wat is er allemaal nodig? Alvast bedankt voor je medewerking. Met vriendelijke groet, Rick rick628@gmail.com
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Cpas
    Ik heb een vraag .Ik heb een puntstuk geslagen het water bevat yzer gele uitslag op de witte stenen Is het zo dat Hoe dieper je boort dat er dan minder yzer zit In het water? Grtjes cp
    Beantwoorden
  • Anoniem
    M. De Groot
    Wat is het toegestane aantal decibels wanneer een grondwaterpomp in een woonwijk wordt gebruikt? Mijn buren gebruiken een waterpomp die enorm veel lawaai maakt en die zij de hele dag aan laten staan. Zelf in onze woning met gesloten ramen en deuren horen wij het geluid de hele dag. We vermoeden dat zij een pomp gebruiken die in de landbouw wordt gebruikt. Wie kan mij informeren over regelgeving?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Ralph
    Hoi, stoppen jullie allemaal pvc pijpen in de grond als waterput, of zijn er alternatieven? Zo’n pvc-pijp blijft daar mijns inziens voor eeuwig zitten, of trek je die na bv 20 jaar zo weer uit de grond?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Jaap
    Beste mensen, Ik heb nu 10 jaar een eigen waterput ik gebruik het ook voor drinkwater mijn waterput zit 13 meter diep. Kwaliteit van het drinkwater is nog beter dan van Waterbedrijf Vitens heb het laten keuren zit helemaal geen ijzer en kalk in dit water. Heb de meter van Waterbedrijf Vitens weg laten halen, nu met die warme zomers is het wel fijn om eigen water te hebben je heb geen druk verlies. Ik zet er met gemakt drie sproeiers op en hou dan nog druk over. Mijn waterput zit op een onder well en druk het water in het filter om hoog tot zoon vier meter onder het maaiveld dus ik heb altijd voldoende water. Ik heb een hydrofoorvat van 250 liter van roesvijstaal die heb ik op 4,5 bar staan slaat weer aan bij 4 bar.
    Beantwoorden
    • Anoniem
      Michel
      En je hebt er geen zuiverings installatie op draaien?
      Beantwoorden
    • Anoniem
      Cees Berkelmans
      Beste jaap Je geeft aan dat je je opgepompte water laat keuren. Kun je me vertellen bij wie je dat laat doen? En waar ze op testen? Hartelijk dank
      Beantwoorden
      • Anoniem
        Maria
        Wij hebben het laten testen bij WLN. Succes
        Beantwoorden
  • Anoniem
    Nico Groen
    Hallo, ik heb een puntstuk van +/- 5 meter, voor m'n tuin en om een grote vijver aan te vullen. Blijkbaar zit er redelijk ijzer in 't water, want in 't water kleurt 't gelig en op stenen 'n beetje bruin. Wie weet wat voor filter (of andere oplossing) ik kan gebruiken om 't wat schoner te maken.!? Thx.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Hans Bos
    Geluid van een bovengrondse pomp kan zeer storend zijn. Een bronpomp hoor je niet en is vele malen efficiënter Ze zijn er voor normaal gebruik van 51 tot 98 mm. Waarschuwing Er zijn "amateurs bronmakers" in de weer die de filterbuizen met parkers schroeven ipv lijmen en dan heb je een groot een groot probleem (ze bieden zich aan via werkspot) Hans (Bos Import)
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Ben
    Mijn grondwater zit op 10 meter en de boring is 16 meter diep, hoe lang moet de leiding zijn om water op te pompen
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Ilja
    Beste allen, Het zou interessant zijn om bronwater op 'componenten' te laten testen. Weet iemand een (betaalbaar) water-lab?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    J.O. Kruidenier
    Hoe kan ik precies bepalen hoe diep ik moet boren om een goede watervoerende laag aan te boren en wat voor (hand)boor heb ik daarvoor nodig? Achtergrond: Ik wil alleen maar een ouderwetse gietijzeren erfpomp met een zwengel aansluiten op voldoende grondwater om altijd genoeg te hebben voor een paar gieters water voor de planten en bovendien voldoende grondwater voor de kleinkinderen om er lekker mee te knoeien.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Robbie De Maeyer
    De overheid en de watermaatschappij hebben liever niet dat uw zelf in uw water voorziet, niet om de kwaliteit van het kraantjeswater, wel op de dikte van hun portemonnee!
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Renée van Brakel
    Weet er iemand een bedrijf of hovenier die in onze tuin een put kan slaan? Bij een boerderijtje in Zeeland, voor de tuin
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Jan-Willem de Oude
    Geachte heer/mevrouw, ik wil graag het grondwater onder mijn huis gebruiken, om de tuin te besproeien. mijn vraag mag dit en hoe test ik de water kwaliteit?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Theo
    Ik heb een bron laten pulsen op 7 meter diep. En heb te veel ijzer in het water. Als de bron bijv. naar 10 meter diep wordt gepulst, kan het dan zijn dat ik geen last meer heb van ijzerhoudend water. Het filter zit dan misschien in een laag waar geen ijzer zit.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Richard
    Beste Lezers, toen wij deze woning kochten, kwamen wij in het bezit van een waterbron een pijp die geslagen is tot 13 meter. Helaas blijkt dat op deze diepte dat er veel ijzer in het grondwater zit, dit is duidelijk waarneembaar door de geel/bruine aanslag die het achterlaat. Is bekend of er een bedrijf is in Drenthe rond Assen die, een diepere pijp kan slaan? En op welke diepte zit dan waarschijnlijk het schonere grondwater? Alvast mijn dank.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    ria heessels
    kan n put na jaren gebruik [1995] onderin dicht slippen /of ander troep in zitten.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    ria heessels
    hoi hoi wet iemand als je een oude put hebt[1995) of je die een keer moet schoon laten spuiten ,of een nieuwe moet pulsen. groet Ria
    Beantwoorden
  • Anoniem
    ria heessels
    hoi hoi wet iemand als je een oude put hebt[1995) of je die een keer moet schoon laten spuiten ,of een nieuwe moet pulsen. groet Ria
    Beantwoorden
  • Anoniem
    JayKay
    Wij hebben hetzelfde in Deventer, ook tweedehands en bruin water. Is hier geen filter voor of kan ik het eerst in mijn put pompen waar de mineralen misschien bezinken en ik dan met schoon water kan beregenen? En hoe goed is bruin water voor planten en gazon? En een kuub water kost €0.05 elektriciteit met mijn standaard 4kuub/h pomp en €1.20 van Vitens, dus veel goedkoper toch (afschrijving niet meegenomen)
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Veldmeijer
    Weet iemand die bij mij een boorhool kan maken ik krijg van verschillende te horen dat ze geen tijd hebben
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Jan de Haan
    Hallo ,hoe kun je het beste bepalen waar een well of ondiep grondwater kunt oppompen, helpt een wichelroede ook om de juiste plek te bepalen?,Er is bij mijn zwager plm 8 m laten geboord met geen resultaat ,kunnen we zelf nog dieper gaan boren? met een trekkerpomp/watertank /met een kleinere diameter filterbuis? of kunnen we beter een ander plek op zoeken met behulp van een wichelroede of baksteen die van je hand valt als je boven een waterzone beweegt ,alleen weet je de diepte dan nog niet ,en ook de hoeveelheid. graag wat info van mensen die er ervaring mee hebben . Heb zelf vroeger in het buitenland wel water aangewezen met de baksteenmethode of de wichelroede maar het is blijkbaar niet goed voor je gezondheid.. dus beoefen het niet meer.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    BJ.Draaijer
    Je kunt prima gebruik maken van een wichelroede, deze geeft aan waar stromend water zit, hoe breed de water-aar is en hoe diep ( dit laatste kan de wichelroedeloper uitmeten door van de water-aar weg te lopen of door wichelroede slagen uit te tellen) Het wordt moeilijker om aan te geven hoe schoon het water is. let wel op dat je in de water-aar blijft en er niet doorheen spuit.dan kun je redolm krijgen. Hou er wel rekening mee dat in de water-aar (stromend water) vaak iets meer kalk zit. Succes.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Paul
    Goedenavond, Heeft 1 van jullie enig idee hoe je het opgepompte grondwater kunt testen? Gaat mij er om dat het veilig genoeg is om in een zwembadje te doen voor de kinderen
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Kees
    Ik weet niet zeker of mijn vraag hier op zijn plaats is. Ik doe desondanks een poging. Onder een nog neer te zetten tuinhuisje zou ik graag een kelder maken van ongeveer 4 x 4 meter en 3 meter diep. Dit zou ik het liefst zelf willen doen. Ik heb al gezocht naar hoe hoog het grondwater staat in mijn gemeente (Valkenswaard in NB). Maar ik kom er niet achter. Wie kan mij vertellen hoe diep of hoog het grondwater staat?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Pieter Smit
    Ik heb een grondwater buis laten spuiten,10 meter diep. In het begin ,eerste uur stinkt het naar rotte eieren/ gier. Totaal geen aanslag blijft er achter op de stenen. Wageningen geeft aan dat het moerwater is H2S. Ik gebruik het nu enige jaren en heb niet het idee dat mijn planten er last van hebben. Met de tuin sproeien hou ik er wel rekening mee dat ik niet teveel de lucht inademt. Ik woon in het Drents Friese Wold, van oudsher veel veen. Ik kan mij voorstellen dat bij beregening het H2S verdamp. Maar krijg ik last met mijn planten wanneer ik een druppelslang ga gebruiken ? Wie heeft hier kennis van die mij kan adviseren. Overigens de smaak is niet verkeerd
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Jan
    Ik ga binnenkort nieuw bouwen en wil een bron laten slaan. is het verstandig om de bron evt binnen te slaan in een fietsenhok? ik wil een 4"pomp laten zakken in de pijp
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Bas Emmerik
    Ruim twee jaar geleden verhuisd en een nieuwe bron laten aanleggen met pomp (circa 30 mter diep) en drukvat 3,5 bar. We gebruiken het water ook voor het toilet. Na het eerste jaar schrokken we van een enorme energie rekening, verbruik van 12.000 KWh. Na lang zoeken heb ik onlangs de pomp van het stroom gehaald en jawel het energieverbruik bijna gehalveerd. Weet iemand hoe dit mogelijk is? De leverancier geeft aan dat er alleen stroom verbruikt wordt als de kraan open staat. Dit lijkt dus niet te kloppen.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Sofie
    Hallo, ik zit met grondwater en was aan het denken om op de 1 of andere manier dit op te lossen. Vroeger 30jaar geleden, kelder altijd droog nu kan ik niet zonder dompelpomp. Iemand enige goede suggesties. Nieuwe kelder kost massa geld en financieel niet haalbaar. Alle tips welkom Grtjs, Sofie
    Beantwoorden
  • Anoniem
    David
    Goedendag, Ik vond het idee voor een waterbron in de tuin wel interessant. Nu zie ik hier in Nederland dat mensen het vaak over elektrische pompen hebben die het water oppompen. Ik was 1975 in Oostduitsland bij mijn tante op bezoek, zij hadden gewoon een handpomp, 4 a5 keer de hengsel op en neer en het water stroomde eruit. Het werd gebruikt voor de tuin, het vee, douchen, en voor koffie en eten koken werd het natuurlijk gekookt. Ook in bepaalde Afrikaanse landen worden heel goedkoop (tussen 100 a 200 euro) handpompen aangelegd. Kan dit hier ook? Vriendelijke groet David
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Marie de Jonge
    Goed om te weten waar ik rekening mee moet houden bij het pompen van grondwater. Ik ga ook kijken of ik een vergunning nodig heb voor mijn plan. Wellicht zijn er nog andere vereisten verbonden in mijn regio. Bedankt voor de informatie.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Marjolein
    Wij hebben een bron laten slaan. Deze is 27 meter diep. Het water was geel mooi helder echter nu het door de pomp omhoog wordt gepompt is het wit. Wie weet hoe dit kont en wT is er aan te doen?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Roger
    U zegt: " Zelf opgepompt grondwater is dan ook niet zomaar geschikt om te drinken en mag bovendien wettelijk niet aan anderen worden geschonken. " Heeft u ook hier een referentie naar? Wil dit zeggen dat ik wel van mijn eigen bron mag drinken, maar ik het niet mag schenken aan gasten? Zijn er mogelijkheden om het wettelijk gezien wel aan anderen te mogen schenken?
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Christiaan Roorda
    Ik vind het stuk over grondwater onnodig negatief. Vooral het argument "drinkwater is erg goedkoop" is toch niet overtuigend! Waarom dan wel werken met regenwater? Het is idioot dat we drinkwater met de hoogste kwaliteit gebruiken om het toilet door te spoelen en regenwater is niet altijd beschikbaar, dus de vraag komt vanzelf op waarom we niet meer gebruik maken van grondwater, ook om regenwater af te voeren anders dan via het riool. Het stuk mag wat mij betreft iets neutraler.
    Beantwoorden
  • Anoniem
    Bernard De Sloover
    Beste iedereen , kent er iemand een bedrijf in zeeland die een waterput kan pulsen in de regio sluis aub alvast bedankt om iets te laten weten . Groet Bernard
    Beantwoorden