Veiligstellen drinkwatervoorziening bij overstroming: hoe doe je dat?
Een jaar geleden had Limburg te maken met hoogwater. Dit had geen gevolgen voor de kwaliteit van het drinkwater. Waterbedrijf WML heeft de gebeurtenis wel aangegrepen voor technische aanpassingen aan de productielocatie in Roosteren. Met de ervaringen van de overstroming zijn ook procedures aangepast in de beheersplannen van potentieel overstromingsgevoelige locaties.
Hevige en aanhoudende neerslag leidde in juli 2021 tot een ramp in delen van Duitsland, België en Nederlands Limburg. Voor het eerst in de geschiedenis gaf het KNMI code rood af vanwege de ongekende hoosbuien. In verschillende dorpen en steden in Limburg stroomden de straten vol. Veel bewoners waren genoodzaakt tijdelijk te evacueren. Een jaar na dato is nog steeds niet alle schade hersteld.
“We hebben een aantal weken gedaan over het ontsmetten van die grote waterleiding”
Ontsmetten transportleidingen productielocatie Roosteren
Ook drinkwaterbedrijf WML was weken bezig met nazorg bij productielocatie Roosteren. Die drinkwatervoorziening ligt vlakbij de Maas en ging vorig jaar preventief op slot. Een gedeelte van het puttenveld overstroomde en er kwam Maaswater via een buitendijkse overstort in de reinwaterberging, en dus in het drinkwatersysteem, terecht. “Na anderhalve week leken we de productielocatie inclusief reinwaterberging bacteriologisch weer in orde te hebben. Helaas werden we door een snelle analysemethode op het verkeerde been gezet, waardoor een transportleiding vanaf de productielocatie alsnog besmet raakte. We hebben een aantal weken gedaan over het ontsmetten van die grote waterleiding”, blikt een woordvoerder van WML terug. “Het drinkwater moet natuurlijk volledig bacteriologisch betrouwbaar zijn.”
Operationeel Storing Beheersplan: wat is het?
Sindsdien zijn technische aanpassingen gedaan om te voorkomen dat Maaswater ooit weer in de reinwaterberging kan stromen. Daarnaast is het Operationeel Storing Beheersplan (OSB) aangepast om in de toekomst de beste maatregelen te kunnen nemen.
Productielocatie Roosteren is ontworpen op de mogelijkheid om te overstromen. In het OSB zijn de procedures beschreven hoe in dat geval te handelen. Het plan is naar aanleiding van de ervaringen met de overstroming op een aantal punten aangepast. Als gevolg van de Maaswerken zijn de peilen van het Maaswater bijvoorbeeld veranderd.
Met de Maaswerken verbetert Rijkswaterstaat de hoogwaterbescherming langs de Maas
Productielocaties onder water laten lopen
Door klimaatverandering zullen extreme regenbuien vaker voorkomen. De productielocaties die potentieel overstromingsgevoelig zijn, kan WML preventief onder water zetten. Dat wordt gedaan om te voorkomen dat de gebouwen als gevolg van opwaartse waterdruk gaan ‘drijven’. Het betekent wel dat die locaties dan tijdelijk uit bedrijf moeten worden genomen. Zo is dat vorig jaar ook gebeurd met het innamegebouw van Maaswater bij WML’s locatie Waterproductiebedrijf Heel in de buurt van Roermond.
Productie-installaties van drinkwater moeten altijd toegankelijk blijven
Afspraken met de veiligheidsregio’s: zandzakken en toegankelijkheid
In een noodgeval dat vitale onderdelen van WML toch onder water dreigen te lopen dan leveren de veiligheidsregio’s zandzakken om de winterdijk te beschermen. Een winterdijk of bandijk is een hoge dijk langs de uiterwaarden van een rivier, in dit geval de Maas. De veiligheidsregio’s zorgen niet alleen voor zandzakken maar moeten ook regelen dat de productie-installaties van drinkwater toegankelijk blijven. Zodat WML ze kan blijven bezoeken om te inspecteren.
Afspraken over hoe te handelen in geval van overstromingen maakt WML niet alleen met de veiligheidsregio’s. Het drinkwaterbedrijf trekt ook samen op met Rijkswaterstaat en de Waterschappen. Die samenwerking is een geoliede machine en kan natuurlijk ook over andere crises gaan, zoals opschalen in geval van extreme droogte.
