5 vragen over Aanvullende Strategische Voorraden

Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.

1. Wat zijn Aanvullende Strategische Voorraden (ASV’s)?

ASV’s zijn gebieden in Nederland die door de provincie worden aangewezen als mogelijke plek voor een drinkwatervoorziening. Dit gaat om voorraden van grond- en oppervlaktewater die ingezet kunnen worden voor de drinkwaterproductie. Eenmaal aangewezen is het de taak van de provincie om deze gebieden ook te beschermen.

Naast ASV’s zetten drinkwaterbedrijven ook in op andere maatregelen om de drinkwatervoorziening op lange termijn veilig te stellen, zoals alternatieve bronnen en waterbesparing.

2. Waarom zijn ASV’s nodig?

We hebben steeds meer drinkwater nodig

Er zijn waarschijnlijk meer bronnen nodig dan we nu hebben. Als de groei van het waterverbruik niet remt, gebruiken we in 2040 wel 30 procent meer water. En het is goed mogelijk dat de vraag naar drinkwater ook de komende jaren doorzet. Dat heeft te maken met de bevolkingsgroei, klimaatverandering en economische ontwikkelingen. Zo verbruiken we meer water door de aanhoudende droge zomers en zijn er steeds meer bedrijven in Nederland die water nodig hebben.

En het wordt steeds drukker in de ondergrond

Bovendien is het nodig om toekomstige gebieden voor de drinkwatervoorziening te waarborgen. We gebruiken de ondergrond namelijk steeds intensiever, zoals voor nieuwe energievormen. Sinds 2017 geldt een wet om nieuwbouw niet meer op aardgas aan te sluiten. De alternatieven spelen zich veelal ondergronds af. Dit gaat bijvoorbeeld om gesloten bodemenergiesystemen, WKO-systemen en geothermie. Vanwege de landelijke energietransitie is de aanvraag naar deze nieuwe energievormen flink gestegen.

Beschermingsbeleid tegen energiesystemen

Voor de aanvullende strategische voorraden is daarom ook een beschermingsbeleid nodig. De drinkwatersector wil namelijk geen energiesystemen in een gebied voor drinkwatervoorziening. De ondergrondse energiesystemen stoten weinig CO₂ uit en kosten zelf nauwelijks energie. Maar en kleven ook nadelen aan. Bij een warmte-koudeopslagsysteem wordt bijvoorbeeld grondwater verplaatst. Als de bodem of grondwater verontreinigen bevat, kan een WKO-systeem een katalysator worden van vervuild water. Dat is een catastrofe voor drinkwater.

3. Waar speelt deze zoektocht?

In heel Nederland. Alle provincies en drinkwaterbedrijven zijn bij de zoektocht betrokken. Maar elke provincie heeft zo zijn eigen uitdagingen. Zo is het voor sommige provincies als Groningen en Zuid-Holland lastig om nieuwe locaties te vinden, omdat het meeste grondwater brak is. De kosten voor zuivering zijn hiervoor relatief hoog.

4. Hoe wordt ernaar gezocht?

Drinkwaterbedrijven spelen rol

De Rijksoverheid heeft een beleid ontwikkeld voor het gebruik van de diepe ondergrond. In de Structuurvisie Ondergrond vraagt de overheid aan de provincies om op zoek te gaan naar gebieden die in de toekomst benut kunnen worden voor de drinkwatervoorziening. Het zijn gebieden, waar nog geen watervergunning voor is verleend. De drinkwaterbedrijven werken in deze zoektocht samen met de provincies. Hoe dit proces verloopt, is afhankelijk van de regionale omstandigheden.

Veel onderzoek nodig

Het aanwijzen gaat niet op stel en sprong. De betrokken partijen investeren veel in gedegen onderzoek. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar de bodemopbouw, de biodiversiteit en de beschikbaarheid van bronnen. Ook wordt gekeken of andere belangen, zoals die van de landbouw en natuur, op een slimme manier te combineren zijn met de drinkwatervoorziening. Uiteindelijk is de provincie doorslaggevend bij het aanwijzen van de ASV’s.

5. Wat is de planning?

De drinkwaterbedrijven en provincies stellen de nieuwe gebieden vast. In sommige provincies is dit inmiddels gebeurd, in andere gebeurt het naar verwachting de komende tijd. Deze gebieden komen in de Omgevingsverordening te staan. Die bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Het streven is om voldoende aangewezen gebieden te hebben om genoeg drinkwater tot 2040 te garanderen.