Pilot verlaging waterdruk: milieuwinst, kostenbesparing en nauwelijks meldingen
Een lagere waterdruk kan een flinke besparing van energie, drinkwater en kosten opleveren. Maar tot hoe ver kan de waterdruk zakken voordat klanten het merken? Die vraag stond centraal in de pilot van PWN rondom drukoptimalisatie. De resultaten waren boven verwachting: zelfs bij een drukverlaging van meer dan 10 procent kwamen er nauwelijks meldingen. Een permanente drukverlaging lijkt een logische vervolgstap.
Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.
Dit verhaal in het kort
- Verlaging van waterdruk zorgt voor besparing van energie, drinkwater en kosten
- PWN deed in de zomer van 2023 een pilot rond drukverlaging
- In Den Helder en Juliadorp zakte de waterdruk met meer dan 10 procent
- De drukverlaging leverde slechts enkele meldingen op van klanten
- Wel ontstonden er wat technische problemen bij pompen
- In vervolgpilots wil PWN verdere verlaging en impact op bedrijven onderzoeken
Druk bij wet 150 kPa, in praktijk vaak 200 kPa
Om te zorgen dat water uit de kraan een krachtige stroming heeft, zorgen drinkwaterbedrijven voor een bepaalde waterdruk. Deze druk moet volgens de wet bij het punt achter de watermeter minimaal 150 kPa (kilopascal), oftewel 1,5 bar bedragen. De meeste drinkwaterbedrijven hanteren een druk van rond de 200 kPa. Voldoende waterdruk is niet alleen prettig voor de gebruiker, maar ook van belang voor het goed functioneren van warmwaterapparatuur en bedrijfsprocessen.
Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief
Voordelen van verlaging waterdruk
Minder CO₂-uitstoot en lager drinkwatergebruik
PWN zit met een gemiddelde druk van 220 kPa ruim boven de norm. Het Noord-Hollandse drinkwaterbedrijf zag dan ook ruimte om te kijken naar het verlagen van de waterdruk. De voornaamste reden hiervoor is de milieuwinst die het oplevert, vertelt specialist waterverdeling Martin Klein Arfman. “Een lagere druk betekent minder verbruik van energie en daarmee minder CO₂-uitstoot. 10 kPa minder druk is 380.000 kilowattuur minder. Omgerekend is dat een besparing van 94 ton CO₂-emissie. Daarnaast zorgt een lagere druk voor minder drinkwatergebruik en verlengt het de levensduur van leidingen.”
Flinke kostenbesparing drinkwaterbedrijf
Een drukverlaging levert PWN bovendien een behoorlijke kostenbesparing op, vervolgt Klein Arfman. “Zeker nu de energieprijzen in een paar jaar tijd flink zijn gestegen. We hebben een berekening gemaakt op basis van de huidige energieprijzen, 25 cent per kilowattuur. Als we de waterdruk voor al het drinkwater dat we leveren – 112 miljoen kuub per jaar – met 10 kPa laten zakken, besparen we 95.000 euro. Deze besparing is van belang bij onze ambitie om drinkwater te leveren tegen een verantwoorde prijs.”
“Drukverlaging zorgt voor 94 ton minder CO₂ en een kostenbesparing van 95.000 euro”
Specialist waterverdeling PWN Martin Klein Arfman
Daarom: een pilot drukoptimalisatie bij PWN
Om te kijken hoeveel winst er met verlaging van de waterdruk valt te halen, startte PWN in de zomer van 2023 een pilot. Klein Arfman: “Het doel hiervan was om te achterhalen hoe ver we binnen de norm konden zakken totdat klanten gaan het merken en er melding van maken. De afgelopen acht jaar hebben we vaker tijdelijk de druk verlaagd in droge en hete periodes. Dat was nodig om de druk op de leidingen door de hoge watervraag te temperen. Tijdens zo’n verlaging daalt de druk met 20 kPa. Hierover hebben we nooit meldingen ontvangen.”
Proef in Den Helder en Julianadorp
De pilot vond plaats in Den Helder en het naburige Julianadorp, waar PWN zo’n 3,5 procent van haar in totaal 840.000 wateraansluitingen heeft. Volgens Klein Arfman is er bewust voor deze locaties gekozen. “Het zijn twee afgesloten leveringsgebieden en de waterdruk is hier vlak. Beide gebieden zijn met elkaar verbonden middels een bypass. Wanneer we de druk voor Den Helder laten zakken, moet die voor Julianadorpmeezakken. Door een bypass is de waterdruk in Den Helder iets hoger dan in Julianadorp en dat moet zo blijven.”
Klanten actief en passief informeren
Twee maanden voordat de pilot startte, verstuurde PWN alle inwoners van Den Helder een brief of mail met een aankondiging en toelichting. Bewoners van Julianadorp konden enkel informatie vinden via de website. Klein Arfman: “Dit deden we om te kijken of mensen reageerden op basis van informatie of alleen wanneer ze ook daadwerkelijk iets merkten. Het interessante is dat we al vijf klachten ontvingen nog ruim voordat we waren gestart met de drukverlaging. Dat laat zien hoe belangrijk het is om ruim van tevoren te communiceren. Zo filter je de ‘placebo-klachten’ eruit.”
Waterdruk laten zakken met 35 kPa
Op 24 juli verlaagde PWN voor het eerste de druk op het drinkwaterleidingnet. Klein Arfman: “Dat kunnen we heel eenvoudig doen door aan wat knoppen te draaien in onze distributiestations. Gedurende drie weken hebben we de druk geleidelijk afgebouwd. Op 14 augustus was de waterdruk in Den Helder 35 kPa lager dan normaal en in Julianadorp op 30 kPa. Uiteindelijk hebben we deze druk aangehouden tot 25 september. Daarna hebben we de waterdruk weer verhoogd tot het normale niveau.”
Iets eerder gestopt dan gepland
Het oorspronkelijke idee was dat de pilot nog iets langer zou duren dan twee maanden, zegt Klein Arfman. “De reden dat we eerder stopten is dat we tegen technische problemen aanliepen rondom de pompen. Die bleken de drukverlaging lastig aan te kunnen. Daar hadden we vooraf geen rekening mee gehouden. Ook was het plan om net zo lang door te gaan tot we relatief veel meldingen kregen. Maar door de vakantieperiode en het slechte weer in augustus besloten we toch om niet verder te gaan dan een verlaging van 35 kPa.”
“Het lijkt er op dat we de waterdruk eenvoudig kunnen laten zakken, zonder dat de klant er last van heeft.”
Specialist waterverdeling PWN Martin Klein Arfman
Veel minder meldingen dan verwacht
De drukverlaging van 35 kPa was volgens Klein Arfman al twee keer zo hoog als het projectteam vooraf had ingeschat. “Dat was voor ons echt een grote verrassing. In totaal hebben we tijdens de pilot slechts negen meldingen ontvangen. Vijf daarvan betroffen meldingen van drukverlaging met een verwijzing naar de brief die we hadden gestuurd. Het lijkt er dus sterk op dat we de waterdruk eenvoudig kunnen laten zakken, zonder dat de klant er last van heeft.”
Rekening houden met bedrijfsprocessen
De bevindingen bieden PWN aanknopingspunten voor vervolgpilots, zegt Klein Arfman. “We willen de pilot onder meer uitrollen naar een groter deel van ons voorzieningsgebied. Dat zullen we alleen niet één-op-één doen. In het gebied waar we nu hebben getest zit weinig bedrijvigheid, maar in andere delen van de provincie weer wel. Het kan zijn dat bedrijven processen hebben ingericht op de waterdruk en kwetsbaar zijn voor verlaging. Daar moeten we dus eerst naar kijken en over in gesprek gaan met industriële klanten.”
Waterdruk verder laten zakken
Verder wil PWN kijken of de waterdruk bij huishoudens nog verder kan zakken 35 kPa. Klein Arfman: “We willen echt uitzoeken wat de grens bij de klant is. Maar voor we nog lager gaan, moeten we wel eerst de technische problemen met de pompen verhelpen. Wat we ook nog willen doen, is een jaar lang de druk verlagen met 20 kPa en kijken wat er dan gebeurt. Het scheelt dat we een verlaging – mits binnen de normen – wettelijk gezien niet hoeven te verantwoorden. We hebben de vrijheid aan de knoppen te draaien. Maar uiteraard doen we dat niet zonder goede communicatie naar de klant.”
