Hergebruik van spoelwater: forse besparing van drinkwater
Drinkwaterbedrijven roepen klanten op om zuinig met drinkwater om te gaan. Zelf proberen ze daarbij het goede voorbeeld te geven. Bijvoorbeeld door drinkwater dat ze gebruiken voor het schoonspoelen van filters – spoelwater – te hergebruiken. In dit verhaal leggen we uit hoe dat werkt en hoeveel besparing van drinkwater dit oplevert.
Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.
Spoelwater hergebruiken
- Drinkwaterbedrijven gebruiken drinkwater om filters schoon te spoelen
- Tussen de 3 en 5 procent van het drinkwater wordt ingezet als spoelwater
- Drinkwaterbedrijven zetten steeds meer in op hergebruik van spoelwater
- Hiermee kunnen ze miljarden liters drinkwater opnieuw inzetten
- Dit vermindert de druk op drinkwaterbronnen en het verbruik van energie
Filters moeten worden schoongemaakt
Om schoon drinkwater te kunnen leveren, moeten drinkwaterbedrijven het grond- of oppervlaktewater dat ze innemen eerst zuiveren. Dat doen ze met behulp van filters. Deze filters moeten zelf ook eens in de zoveel tijd worden schoongemaakt, vertelt Mark Westerink, strategisch adviseur drinkwater bij drinkwaterbedrijf WMD.
“Door ophoping van stoffen neemt de weerstand van een filter toe en functioneert die niet meer optimaal. Het grondwater dat we onttrekken bevat ijzer, mangaan, ammonium en andere stoffen. Deze verwijderen we door middel van beluchting en zandfiltratie. Na ongeveer een dag zitten de zandfilters vol en moeten we ze schoonspoelen.”
Schoonspoelen met drinkwater
Dit schoonspoelen gebeurt met drinkwater. Westerink: “We pompen dan met hoge snelheid drinkwater van beneden naar boven door de filters. Om dit zo goed mogelijk te doen, is veel water nodig. Zo’n 4 tot 5 procent van het drinkwater dat we produceren, gebruiken we voor het schoonspoelen van onze filters.”
Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief
Water geïnfiltreerd of geloosd
Het water dat na deze spoelbeurt vrijkomt – het spoelwater – gaat van oudsher naar een spoelvijver, vervolgt Westerink. “In deze vijver zinken de ijzerdeeltjes en andere stoffen naar de bodem. Vervolgens lozen we het schone water op oppervlaktewater of infiltreren we het in de bodem. Eens in de zes tot acht jaar wordt de vijver uitgebaggerd.”
Hergebruik van spoelwater
Op steeds meer productielocaties voert WMD het spoelwater niet af, maar wordt het geschikt gemaakt voor hergebruik. Westerink: “Op vier van onze twaalf locaties doen we dit al, binnenkort ook op een vijfde. Door water opnieuw te gebruiken, hoeven we minder grondwater te onttrekken. Hiermee verminderen we onze impact op de omgeving én het klimaat. Het oppompen van water en het voorzuiveren kosten namelijk veel energie.”
Zand en ijzer verwijderen
Westerink legt uit hoe hergebruik van spoelwater werkt. “In plaats van in een vijver, belandt het spoelwater in een spoelwaterbuffer. Na het verwijderen van zanddeeltjes wordt het water verder gezuiverd. Hiervoor gebruiken we twee technieken. De eerste is een conventionele methode, waarbij we ijzerchloride doseren, zodat er vlokvorming ontstaat. De ijzervlokken kunnen we vervolgens eenvoudig uit het water verwijderen. Na een kleine nazuivering is het water weer van drinkwaterkwaliteit en kan het naar de klant.”
Zuivering met ultrafiltratie
De andere technologie die WMD gebruikt, is ultrafiltratie met behulp van membranen. Westerink: “Deze methode heeft als voordeel dat in één stap drinkwaterkwaliteit wordt gemaakt. Maar het heeft wel weer andere nadelen ten opzichte van de conventionele methode. Het kost bijvoorbeeld meer energie en hulpstoffen en het proces heeft meer aandacht nodig. Deze technologie passen we dan ook alleen maar toe in Beilen, waar we uitgebreide reinigingsvoorzieningen hebben voor ultrafiltratietechniek.”
Twee nieuwe units Brabant Water
Ook Brabant Water zet in op hergebruik van spoelwater. Inmiddels heeft het Brabantse drinkwaterbedrijf tien van haar 29 productiebedrijven uitgerust met een zogeheten spoelwaterterugwinunit (STU). In twee recent in gebruik genomen installaties, in Tilburg en Loosbroek, wordt het spoelwater gefilterd door keramische membranen, vertelt projectleider Rob van Kempen.
Keramische membranen
“Dit is een relatief nieuwe technologie. Het verbruik van energie en hulpstoffen ligt lager dan bij andere membraantechnologieën. Als de membranen optimaal functioneren, kunnen we hiermee 99 procent van het spoelwater zuiveren tot water van drinkwaterkwaliteit. 100 procent is niet haalbaar, omdat je in het proces altijd wel een klein beetje water verliest. Maar 99 procent is natuurlijk al een enorme besparing.”
900.000 kuub besparing
WMD heeft doorberekend hoeveel minder spoelwater verloren gaat wanneer de vijf installaties volledig draaien. Westerink: “Gekeken naar ons totale verbruik op alle twaalf locaties zouden we dan geen 4 tot 5 procent aan spoelwater afvoeren, maar nog slechts 2 procent. Omgerekend naar liters betekent dat dat we uit spoelwater 900.000 kuub extra drinkwater kunnen maken.”
Alleen rendabel grote locaties
Wel benadrukt Westerink dat een terugwininstallatie niet overal rendabel is. “Een installatie kost al gauw 1,5 tot 2 miljoen euro. En daar komt ook nog onderhoud bij. Op een grotere productielocatie is dat uiteindelijk rendabel, maar op kleinere locaties niet. Hoe groter de locatie, hoe meer spoelwater, dus hoe meer water we kunnen zuiveren voor hergebruik. Uit onze berekeningen blijkt dat het bij een winning van 2,5 miljoen kuub per jaar rendabel is.”
Integreren in nieuwbouw
Ook speelt mee of er sprake is van nieuwbouw of bestaande bouw, vult Van Kempen van Brabant Water aan. “Het is voordeliger wanneer je een installatie kunt integreren in een nieuw te bouwen productiebedrijf. Anders moet je een gebouw ernaast zetten. In Eindhoven bouwen we nu een nieuw productiebedrijf met daarin een geïntegreerde STU. En we zijn ook alweer bezig met een volgend project, in Wouw.”
Soms lozen van belang
Hoeveel locaties Brabant Water uiteindelijk zal uitrusten met een STU vindt Van Kempen lastig te zeggen. “Het hangt niet alleen af van de omvang van de locatie, maar soms ook van de omgeving. Onze productielocatie in Nuland staat in een groot bos. Als we daar ineens stoppen met het infiltreren van spoelwater gaat ten koste van beekjes en allerlei flora en fauna. Dat willen we natuurlijk ook niet. We maken dus echt per locatie een afweging op het gebied van kosten, natuur en duurzaamheid.”
Zuinig omgaan met drinkwater
Tot slot zegt Van Kempen dat je met hergebruik van spoelwater als drinkwaterbedrijf ook het goede voorbeeld geeft. “We vragen onze klanten bewust om te gaan met water. Dan moeten we dat zelf natuurlijk ook doen binnen onze eigen operatie. Daarnaast vinden we het belangrijk dat onze stakeholders zien hoe wij ons inzetten voor een duurzame omgeving. Daarom krijgen de STU’s in Tilburg en Loosbroek een officiële opening.”
