Douche-wtw: milieuvriendelijk en kostenbesparend

Douchen: belangrijke bron van CO2-uitstoot

Gemiddeld verbruikt een huishouden jaarlijks 1470 kubieke meter gas. 20 procent daarvan is bestemd voor het opwarmen van water, hoofdzakelijk douchewater. Hoewel het gasverbruik per huishouden de afgelopen twintig jaar sterk is gedaald, is het gasverbruik voor het douchen gelijk gebleven. Dat komt vooral omdat we langer en vaker douchen dan voorheen.

Korter douchen en waterbesparende douchekop

En tegelijkertijd heeft Nederland de ambitie om in 2050 volledig gasvrij te zijn. Naast de zoektocht naar alternatieve warmtebronnen, zijn er ook eenvoudigere manieren om het gas- en elektriciteitsverbruik in huis terug te dringen. Een daarvan is het beperken van de douchetijd. Vijf minuten douchen in plaats van negen bespaart per jaar 90 kubieke meter gas per huishouden. Een ander middel  is de waterbesparende douchekop. Belangrijk ook voor waterbesparing. Ten opzichte van een regen- of comfortdouche wordt de helft van het aantal liters bespaard: 7,5 liter per minuut tegenover 15 liter per doucheminuut. Per huishouden scheelt dit jaarlijks 50 kubieke meter gas.

Douche-wtw: optimaal besparen

Er is ook nog een ‘nieuwere’ manier om gas- en elektriciteitsverbruik voor het opwarmen van douchewater te verminderen: douchewarmteterugwinning, ook wel een douche-wtw. Door het hergebruik van warmte uit douchewater dat het afvoerputje instroomt, wordt efficiënt gebruik gemaakt van warm water.

Door hergebruik van warmte uit douchewater dat het afvoerputje instroomt, wordt efficiënt gebruik gemaakt van warm water

Hoe werkt douchewarmteterugwinning?

Water dat we gebruiken tijdens een douchebeurt wordt opgewarmd in een boiler of cv-ketel. Zodra de gewenste temperatuur is bereikt, vaak 35 tot 40 graden, komt het via de douchekop naar buiten. Eenmaal op de grond spoelt het via het afvoerputje richting de riolering.

Hoewel het water tijdens het vallen met een graad of tien afkoelt, is het nog steeds warm zodra het het afvoerputje instroomt. Douchewarmteterugwinning zorgt ervoor dat de warmte uit het wegstromende water via een warmtewisselaar wordt overgedragen naar de leiding met koud water dat op weg is naar de boiler of cv-ketel.

Door de warmteoverdracht is de basistemperatuur van het ‘koude’ water geen 10, maar 25 graden. Er is dus minder energie nodig om het water weer op 40 graden te brengen.

Welke douche-wtw-systemen zijn er?

Er zijn drie soorten douche-wtw-systemen: een verticale douchepijp, een horizontale douchebak en een douchegoot.

De verticale douchepijp is het meest geschikt voor een badkamer op verdiepingen boven de begane grond. Via een dubbelwandige buis stroomt het warme water naar beneden, om de warmte af te geven aan het koude aanvoerwater dat omhoog stroomt.

Wanneer een verticale afvoer niet mogelijk is, is de douchebak een goed alternatief. Via een ingebouwde horizontale warmtewisselaar wordt de warmte van het afgevoerde douchewater overgegeven aan het koude water dat richting de boiler of cv-ketel stroomt.

Als je niet beschikt over een douchebak en ook de verticale douchepijp geen optie is, is er ook nog een dwtw-systeem met een douchegoot. Hierbij is de warmtewisselaar in de afvoergoot van de douchevloer ingebouwd.

Voordelen: minder energie nodig

Dankzij de warmteoverdracht via de warmtewisselaar is het water dat de boiler of cv-ketel instroomt geen 10, maar zo’n 25 graden. Hierdoor is voor de opwarming van douchewater aanzienlijk minder energie nodig.

De milieuvoordelen zijn het grootst bij een elektrische boiler die wordt voorzien van grijze stroom. Bij de opwekking daarvan worden fossiele brandstoffen zoals aardgas gebruikt. Daarbij gaat veel energie verloren. Een elektrische boiler op grijze stroom mét dwtw-systeem is zelfs vervuilender dan een gasboiler zonder dwtw-systeem.

Kostenbesparing: 30 jaar lang 67 euro

Naast de milieuvoordelen bespaar je als huishouden op de gas- en energierekening. Het meest gebruikelijke en dwtw-systeem met het hoogste rendement is de verticale douchepijp. Dat systeem bespaart jaarlijks gemiddeld 100 kuub gas (67 euro) en kost exclusief aanleg zo’n 550 euro. Het systeem gaat zo’n dertig jaar mee.

Is een douche-wtw veilig?

Ja, maar wel op voorwaarde dat het systeem veilig is aangelegd. Onderzoeksorganisatie TNO onderzocht in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken een paar jaar geleden het risico op legionella. Daaruit bleek dat bacteriegroei alleen mogelijk is als de warmtewisselaars niet aan de eisen voldoen. Het advies luidt dan ook om een dwtw-systeem alleen door professionals te laten aanleggen.

Kan het ook voor een bad of wastafel?

In principe kan dat, alleen heeft het in de meeste gevallen weinig effect. Voor een bad geldt dat het warme water pas wegstroomt zodra je het bad verlaat. Dan is de warmte dus al niet meer nodig. Wanneer je douche zich in de badkuip bevindt, heeft een douche-wtw-systeem wel zin. Een installatie voor waterafvoer uit de gootsteen is gezien de beperkte hoeveelheid warm water die wordt gebruikt niet efficiënt.

Ontvang je subsidie voor een douche-wtw-systeem?

Voor energiebesparende maatregelen in huis kun je subsidie aanvragen. Een dwtw-systeem valt onder ‘aanvullende maatregelen’. Dat houdt in dat je subsidie ontvangt voor de aanleg van een dwtw-systeem, mits je ook andere energiebesparende maatregelen in huis treft, zoals het isoleren van muren of het plaatsen van dubbelglas. Daarnaast moet het warmteterugwinrendement minimaal 45 procent zijn. De subsidie varieert van 140 tot 300 euro.