Drinkwaterbedrijven aan tafel: essentieel voor klimaatadaptatie
Gemeenten hebben de opdracht om de leefomgeving klimaatbestendig en waterrobuust te maken. In Zuidwest-Drenthe en Noordwest-Overijssel wordt dat al vijftien jaar concreet gemaakt via Fluvius, een samenwerkingsverband in de waterketen. Sinds kort zijn ook drinkwaterbedrijven WMD en Vitens volwaardig partner. “Hun kennis van bronnen, infrastructuur en leveringszekerheid is onmisbaar bij het nemen van slimme, toekomstgerichte maatregelen.”
Volg de laatste ontwikkelingen via onze LinkedIn pagina.
Klimaatadaptatie gemeentelijke opdracht, gezamenlijke klus
Sinds het landelijke Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) van kracht is, zijn gemeenten formeel verantwoordelijk voor het klimaatbestendig maken van hun omgeving. Daarom zijn in heel Nederland werkregio’s klimaatadaptatie ontstaan: samenwerkingsverbanden waarin overheden gezamenlijk aan de slag gaan met de thema’s droogte, hittestress, wateroverlast en overstromingen.
Fluvius: een van 45 werkregio’s
Nederland is verdeeld in 45 werkregio’s waarin lokaal en regionaal gewerkt wordt aan uitwerking van de DPRA-doelen. Fluvius is een van die werkregio’s. Het begon ooit met praktische samenwerking rond riolering en afvalwater. Vanuit dat fundament werd het werkterrein verbreed: klimaatadaptatie kwam op de agenda. Inmiddels werken gemeenten, waterschap, provincies én de drinkwaterbedrijven structureel samen.
Drinkwaterbedrijven betrekken logische stap
“Dat is een logische stap,” zegt Jan Schipper, wethouder Midden-Drenthe en bestuurlijk voorzitter Fluvius. “De gemeenten hebben de opdracht, maar de opgave overstijgt elke afzonderlijke organisatie. Juist in de waterketen zit de sleutel tot slimme, integrale oplossingen. En daar horen de drinkwaterbedrijven zonder twijfel bij.”
Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief
Van stakeholder naar volwaardig partner
In Fluvius waren drinkwaterbedrijven jarenlang betrokken als stakeholder. Ze dachten mee, maar zaten niet volwaardig aan tafel. Die situatie is sinds kort veranderd. Zowel WMD als Vitens nemen nu deel aan de bestuurlijke stuurgroep, aan de ambtelijke regiegroep én aan de inhoudelijke werkgroepen.
Alle schakels vertegenwoordigd
“We wilden niet langer vanaf de zijlijn toekijken,” zegt Roald Leemrijse van WMD. “Als het over ruimtelijke adaptatie gaat, over hitte, droogte of ondergrondse inrichting, dan raken die onderwerpen direct aan ons werk. Onze drinkwaterbronnen, onze waterleidingen en onze leveringszekerheid van drinkwater.”
Ook voor Fluvius zelf is de toetreding een duidelijke meerwaarde, zegt Schipper. “De waterketen is pas echt compleet als alle schakels vertegenwoordigd zijn. Van de drinkwaterbron tot de kraan en van het riool tot de afvalwaterzuivering.”
Toekomstgerichte samenwerking als rode draad
De uitdagingen van klimaatadaptatie zijn per definitie integraal: wateroverlast in steden, droogte in landbouwgebieden, hitte op pleinen en bedrijventerreinen, en de toenemende druk in de ondergrond.
Integraal waterbeheer in de regio
Leemrijse benadrukt dat de grote opgaven alleen in samenhang kunnen worden aangepakt. “Droogte raakt landbouw, natuur én drinkwaterbronnen. Hittestress vergroot niet alleen de gezondheidsrisico’s in steden, maar bedreigt ook het leidingnet”, zegt Leemrijse. “Daarom moet je samen kijken naar de inrichting van het landelijk- en stedelijk gebied.”
Duurzame inrichting van stad en land
Nieuwe ontwikkelingen, zoals de aanleg van warmtenetten, laten zien dat klimaatopgaven en de energietransitie sterk met elkaar verweven zijn. Schipper: “De temperatuur in leidingen mag niet te hoog worden. Daar moet je bij de aanleg van warmtenetten meteen rekening mee houden. Die koppeling kun je alleen maken als je elkaar vroeg aan tafel hebt.”
Gezamenlijke communicatie en educatie
Fluvius werkt ook aan gedragsverandering. Bewoners en bedrijven moeten bewuster en slimmer met water omgaan. “Dat verhaal vertellen we samen,” zegt Leemrijse. “Wij deden dat al op scholen, maar nu doen we dat met gemeenten en waterschappen erbij. Zo heb je één boodschap, en dat maakt hem veel krachtiger.”
Drinkwaterperspectief mee in volgende cyclus
De huidige zesjarige cyclus van Fluvius loopt bijna af. Dat betekent dat er binnenkort een nieuwe uitvoeringsagenda komt, waarin opnieuw keuzes worden gemaakt voor projecten en prioriteiten. Dit keer zitten de drinkwaterbedrijven vanaf het begin volwaardig aan tafel.
Meedenken over de nieuwe agenda
Voor Leemrijse is dit hét moment om de belangen van de drinkwatersector stevig in te brengen. “Bescherming en beschikbaarheid van bronnen, duurzame inrichting van de leefomgeving, en educatie en communicatie zijn voor ons de kern. Via Fluvius kunnen we dat nu vanaf het begin inbrengen.”
Andere kennis, andere dynamiek
Schipper ziet de samenwerking hierdoor veranderen. “Door de inbreng van de drinkwaterbedrijven komen er nieuwe onderwerpen op tafel en veranderen de gesprekken. Je krijgt andere kennis, andere accenten, en dat maakt de samenwerking sterker.”
Meerwaarde in de praktijk
Concreet betekent dit: gezamenlijke hitteplannen die ook rekening houden met (drink)waterinfrastructuur, gebiedsprojecten waarin de bescherming van drinkwaterbronnen een plek krijgt, en communicatiecampagnes die bewoners aanspreken op zowel vergroening als waterbesparing.
